• Телефон Доверия:
    8 (7132) 21-31-97 (анонимно)
    Телефон приемной:
    8 (7132) 21-01-78

  • Часы работы
    Пн-Пт:9.00 - 18.00

АИТВ/ЖИТС дегеніміз не?

АИТВ - адамның иммун тапшылығы вирусы. АИТВ ағзаны әртүрлі инфекциялардан қорғайтын иммундық жүйені әлсіретеді.  АИТВ иммундық жүйенің белгілі бір жасушаларына (CD4 жасушалар) әсер етеді. CD4 жасушаларының санының азаюы аурудың сатысын бағалайды. ЖИТС дегеніміз не? ЖИТС – жүре пайда болған иммундық тапшылық синдромы. Иммундық жүйе әлсіреген кезде адам әртүрлі ауруларға, әсіресе жұқпалы ауруларға (туберкулез және пневмония) осал болады. Мұндай инфекциялар «оппортунистік» деп аталады (қолайлы жағдайларды қолдана алып, пайда болатын), өйткені олар адамның иммундық жүйесі әлсіреп, аурудың қоздырғыштарына қарсы тұру қабілетін жоғалтқан кезде пайда болады. Қазіргі уақытта АИТВ-инфекциясының дамуын тоқтата алатын дәрі-дәрмектер бар. Басқа препараттар кейбір оппортунистік аурулардың алдын алады немесе емдейді. Уақытылы диагностика - алдын-алу мен емдеуге көбірек мүмкіндік береді. АИТВ жұқтырған адамға бір немесе бірнеше оппортунистік ауру диагнозы қойылғанда және/немесе CD4 деңгейі белгілі бір деңгейге дейін төмендегенде, оларға ЖИТС диагнозы қойылады. Халықаралық тәжірибеде дәрігерлер «кеш кезең» немесе «АИТВ-инфекциясының дамыған кезеңі» терминдерін қолдануды жөн көреді.

АИТВ қалай жұғады? Егер АИТВ қанға жеткілікті мөлшерде енсе, инфекция пайда болуы мүмкін. АИТВ-ны жұқтыру үшін вирус жеткілікті мөлшерде болатын дене сұйықтықтары:


  •     қан,

  •     қынаптық     сұйықтық,

  •     ұрық,

  •     ана     сүті.

Сілекей, тер және зәрде инфекция жұғу үшін вирустың мөлшері жеткіліксіз. АИТВ зақымдалмаған теріге ене алмайды немесе суық немесе тұмау вирустары сияқты ауа арқылы таралмайды.

АИТВ-инфекциясын жұқтырудың бірнеше мүмкіндігі бар:

  •     қорғалмаған     (презервативсіз) жыныстық қатынас;

  •     инъекцияға     және/немесе есірткі дайындауға арналған     стерильді емес жабдықты (шприцтер,     инелер, қасықтар, сүзгілер және т. б.);

        
  •     стерильді     емес татуировка және пирсинг жабдықтарын     пайдалану;

  •     басқа     адамдардың қырыну құралдарын, тіс     щеткаларын пайдалану;

  •     АИТВ     жұқтырған анадан балаға жүктілік,     босану және емізу кезінде.

Жыныстық жолмен берілетін инфекциялар (ЖЖБИ) болған кезде, сондай-ақ гинекологиялық аурулар болған кезде инфекция қаупі артады.

АИТВ қол алысу, құшақтау, сүйісу, жөтелу және түшкіру, ортақ ыдыс-аяқ пен ас құралдарын, сүлгілер мен төсек-орындарды пайдалану, дәретханалар мен душтарды бірлесіп пайдалану, бірлескен спортпен шұғылдану, бір бөлмеде болу, жәндіктердің шағуы арқылы берілмейді.

АИТВ-ны қалай анықтауға болады? Адамның АИТВ жұқтырғанын білудің жалғыз жолы -АИТВ антиденелеріне қан анализін тапсыру. Антиденелер -бұл вирустың енуіне жауап ретінде организмде түзілетін арнайы ақуыздар. Тесттің оң нәтижесі адамның АИТВ-ға қарсы антиденелері бар екенін білдіреді. Бұл адамның АИТВ жұқтырғанына сенуге негіз береді.

Теріс сынақ нәтижесі АИТВ-ға қарсы антиденелер табылмағанын білдіреді. Тест теріс нәтиже беруі мүмкін жағдайлары, егер:


  •     адам     АИТВ жұқтырмаған;

  •     адам     АИТВ жұқтырған, бірақ ағза вирусқа     антиденелердің жеткілікті мөлшерін     әлі шығарған жоқ («терезе кезеңі» деп     аталады).


«Терезе кезеңі»  дегеніміз не? Денеге антиденелерді сынақ жүйесі анықтауға жеткілікті мөлшерде өндіру үшін 14 күннен 3 айға дейін (және сирек жағдайларда 6 ай) уақыт қажет. Бұл уақыт кезеңі «терезе кезеңі» деп аталады. Осы кезеңде тестілеу теріс нәтиже беруі мүмкін. Сондықтан 3 айдан кейін талдауды қайталау керек. «Терезе кезеңінде» жұқтырған адамның қаны, ұрығы, қынаптық сұйықтық және емшек сүтінде басқа адамдарға жұқтыру үшін вирус жеткілікті мөлшерде бар.

Тестті қайдан өтуге болады? Кез келген ЖИТС орталығында, сондай — ақ АИТВ-ға психоәлеуметтік кеңес беру және анонимді тексеру кабинеттері бар емханаларында. Тестілеу тестке дейін және одан кейін кеңес берумен қатар жүруі керек, оның барысында кеңесшіден АИТВ/ЖИТС бойынша барлық қызықтыратын сұрақтарды білуге болады.

Неліктен адам өзінің АИТВ-статусын білуі керек?

  •     Денсаулығыңызға     одан да мұқият болу үшін, оппортунистік     инфекциялардың пайда болуын болдырмау     және оларды уақытында емдеуді бастау;

  •     вирустың     көбеюін тежейтін және аурудың одан әрі     дамуын тоқтататын арнайы препараттарды     уақытында қабылдауды бастау;

  •     жақын     және сүйікті адамдарыңызға     АИТВ-инфекциясының таралуын болдырмау     үшін;

  •     жүктілік,     босану және ана сүтімен емізу кезінде     АИТВ жұқтырған анадан балаға инфекцияның     берілуін болдырмау үшін;

Инфекцияны қалай болдырмауға болады?

  •     Жыныстық     қатынас кезінде презервативтерді     қолданыңыз;

  •     татуировка     және пирсинг кезінде стерильді     жабдықтарын қолданыңыз;

  •     тек     стерильді инъекциялық жабдықты     пайдаланыңыз және оны басқа адамдардың     пайдалануына жол бермеңіз;

  •     қанмен     немесе қан іздері бар материалмен     байланыста болған кезде латекс     қолғаптарын қолданыңыз;

  •     тек     өзіңіздің немесе жаңа жеке гигиена     заттарыңызды (қырыну құралдары, тіс     щеткалары) пайдаланыңыз;

  •     АИТВ-ның     анадан балаға берілуінің алдын алу     әдістерін қолдану (жүктілік кезінде,     босану кезінде және босанғаннан кейінгі     кезеңде вирусқа қарсы препараттар     қабылдау, нәрестені емізуден бас тарту).

Егер адамда АИТВ анықталса, АИТВ инфекциясы мынаны білдірмейтінін есте сақтаңыз: 

  •     Адам     дәрменсіз дегенді. Иммундық жүйені     және денсаулықты нығайтудың және өмірді     ұзартудың көптеген жолдары бар.     

  •     Адам     жақын арада өледі деген пікірге:     АИТВ-инфекциясымен өмір сүру ұзақтығы     жаңа емдеу әдістерінің арқасында үнемі     өсіп келеді. Бұл адам жалғызсырап қалу     деген сөз емес. Оң диагноз қойылған     кезде адамның басынан өткерген көптеген     адамдар көмек пен қолдау көрсете алады.     Сенім телефонына немесе ЖИТС-ке қызмет     көрсету ұйымына қоңырау шалуға болады:     онда жұмыс істейтін адамдар мұқият     тыңдап, қосымша сұрақтар мен кеңестерсіз     қолдау көрсетуге дайын.