Берілу жолдары

АИТВ үш жолмен беріледі:

• жыныстық-гетеросексуалды және гомосексуалды байланыс кезінде
• парентеральды-тері, шырышты қабаттарының бүтіндігі бұзылғанда қан және оның компоненттерімен
• анадан балаға босанғанға дейін және кейін, ана сүтімен емізу кезінде

Жыныстық жолмен беру

Әрбір қорғалмаған (яғни мүшеқапсыз) жыныстық қатынас кезінде жыныстық серіктеске жұғу қаупі артады. Қауіп дәрежесі жыныстық жолмен берілетін басқа да инфекциялардың (ЖЖБИ) болуы, инфекция жұқтырмаған әріптестің жынысы мен жасына, жыныстық қатынас тәсіліне, инфекция жұқтырған серіктестің ауру кезеңін қоса алғанда, бірқатар факторларға байланысты. Еуропада бастапқыда бір ғана серіктес жұқтырған 563 гетеросексуалды жұпты зерттеу еркектен әйелге жұғу еркекке қарағанда шамамен екі есе ықтимал көп екенін көрсетті. Әдетте, әйелдер физиологиясы бойынша (қынап пен жатыр мойны) АИТВ-инфекциясына осал болып келеді. Сонымен қатар, спермада АИТВ концентрациясы сұйық бөлінетін қынап пен жатыр мойнына қарағанда әлдеқайда жоғары. Анальді жыныстық қатынас кезінде қабылдаушы серіктес тіндерінің зақымдану ықтималдығына байланысты вагиналды жыныстық қатынаспен салыстырғанда АИТВ-инфекциясының берілу қаупі жоғары және бұл жағдайда пассивті серіктес белсенді әріптеске қарағанда үлкен қауіп-қатерге ұшырайды. Сперма және қынап сұйықтығында АИТВ бар болғандықтан, оралды қатынас кезінде берілу қаупі бар. Жыныстық қатынастың барлық түрінде, егер терідегі немесе шырышты қабықтағы жарақаттар немесе жаралар болса, берілу қаупі жоғары. Оралды және вагинальды жыныстық қатынас кезінде, егер әйелде етеккір циклы кезеңі болса жұқтыру қаупі жоғары.

Вирустың қан арқылы берілуі (парентералды жол)

Егер өткір құрал-жабдықта АИТВ-жұқтырған адамның қаны болса, тері жамылғысының бүтіндігі бұзылғанда жұқтырады. Бұл ине, шприцтер, ұстаралар мен татуировка жасау құралдарын пайдалану кезінде орын алуы мүмкін. Залалсыздандырылмаған кез келген өткір құралдары инфекцияның берілу құралы болуы мүмкін. Жұқтырудың бұл жолы инъекциялық есірткіні (ИЕТ) кем дегенде бір рет қолданылған шприцпен пайдаланған адамдар үшін қаупі жоғары болып табылады. ИЕТ сонымен қатар кездейсоқ жыныстық қатынастарға түседі, көптеген инъекциялық есірткі тұтынушы қыздар коммерциялық секс (MS) жұмысшылары болып табылады. Бұдан басқа, ИЕТ қорғаныс құралдарын – мүшеқапты пайдаланбайды. Осының бәрі АИТВ жұқтыру мүмкіндігін күшейтеді және халықтың басқа топтары арасында АИТВ инфекциясының таралуына әкеледі.

Вирустың анадан балаға берілу жолы

Вирустың берілуі жүктілік кезінде (ананың қаны арқылы жұғу) және ана сүті арқылы емізу кезінде (АИТВ-инфекциясы бар анадан сау балаға ана сүтімен немесе АИТВ-инфекциясы бар баладан сау анаға тістеу арқылы) ана мен бала арасында болуы мүмкін.

АИТВ қалай берілмейді?

• қол алысу кезінде
• жөтел, түшкіргенде
• бассейнге, сауналарға, дәретханаларға бару кезінде
• жәндіктер шаққанда
• сүю кезінде
• ыдыс-аяқ, киім, іш киім арқылы
• үй жануарларымен байланыста болған кезде
• тамақ өнімдері арқылы